Symulacyjne Centrum Sterowania SCS-1
Dokumentacja użytkownika

Spis treści

1. Informacje ogólne

Program przeznaczony jest do sterowania ruchem w symulatorach pojazdów trakcyjnych MaSzyna EU07-424 lub TrainDriver 2. Interfejs użytkownika ma postać komputerowego pulpitu nastawczego. Nie jest to odwzorowanie istniejącego typu pulpitu, a uproszczony, generyczny pulpit którego symbole i nazwy poleceń wzorowane są na wytycznych Ie-104 PKP PLK SA. Logika sterowania bazuje na geograficznym połączeniu elementów pulpitu oraz ich odpowiednich właściwościach. Uproszczenia logiki w bieżącej wersji polegają m.in. na braku wyszukiwania i nastawiania dróg ochronnych, zwrotnic w środku toru odjazdowego, ochrony bocznej (z wyjątkiem zwrotnic sprzężonych), uproszczone sygnalizowanie skróconych dróg hamowania (tylko przed sygnałem "Stój"). Do poprawnego działania program wymaga wyposażenia stacji w sygnalizację świetlną i odcinki izolowane (przynajmniej w torach głównych, w razie potrzeby bocznych). Możliwe jest częściowe zautomatyzowanie nastawiania przebiegów przy pomocy funkcji automatycznego nastawiania przebiegów (ANP). Do programu dołączony jest edytor pulpitu.

Program sam w sobie nie jest symulatorem i wymaga połączenia z symulatorem pojazdu trakcyjnego, który odpowiada za symulację ruchu i urządzeń wykonawczych. Wyjątkiem jest tryb testowy, w którym program działa bez połączenia, a stany zajętości odcinków zadawane są ręcznie.

Program udostępniony jest bezpłatnie do użytku prywatnego i niekomercyjnego. Dozwolone jest nieodpłatne rozpowszechnianie programu pod warunkiem zachowania niezmienionej postaci archiwum.

2. Obsługa programu

2.1. Uruchamianie programu

Przy uruchomieniu program wyświetla okno wyboru pliku pulpitu w formacie *.scs lub od razu wczytuje pulpit, jeżeli uruchomiono program z parametrem - nazwą pliku *.scs. Po wczytaniu pulpitu wyświetlane jest okno wyboru trybu działania:

• bez połączenia - tryb testowy - program działa bez połączenia z symulatorem pojazdu, tryb przeznaczony do testowania tworzonych pulpitów oraz nauki obsługi,
• MaSzyna / komunikacja międzyprocesowa WM_COPYDATA - połączenie z symulatorem MaSzyna EU07-424 (uwaga: tryb aktualnie nie w pełni wspierany; wymaga dostosowania plików symulatora),
• TrainDriver 2 / połączenie TCP/IP - połączenie z symulatorem TrainDriver 2.

Aby uruchomić program w trybie testowym, należy wybrać tryb testowy, kliknąć OK, a następnie wybrać polecenie System → Tryb testowy. W trybie tym zajętość odcinków symulowana jest poprzez kliknięcie myszą na odcinek z przytrzymanym klawiszem Ctrl.

Aby uruchomić program z połączeniem z symulatorem TrainDriver 2, należy wybrać tryb TrainDriver 2 / połączenie TCP/IP, uruchomić symulator TrainDriver 2 w trybie nastawni, z plikiem stacji odpowiadającym wybranemu pulpitowi, a po jego uruchomieniu dopiero kliknąć OK w SCS-1. Zasadniczo TrainDriver 2 uruchamiany jest na tym samym komputerze i wówczas należy podać lokalny adres IP, lub adres localhost 127.0.0.1. Programy komunikują się na porcie 7424. Zaznaczenie opcji czas z SWDR spowoduje okresową synchronizację czasu z serwerem TD2/SWDR.

Program SCS-1 może zostać uruchomiony po uruchomieniu symulatora TrainDriver 2, jednak w momencie uruchomienia wszystkie urządzenia w symulatorze muszą znajdować się w stanie zasadniczym (zwrotnice w położeniu "+", sygnalizatory z sygnałem "Stój"). Niemożliwe jest uruchomienie najpierw SCS-1 (kliknięcie OK po wybraniu trybu), a następnie TrainDriver 2, ponieważ SCS-1 przy uruchomieniu nawiązuje połączenie z TrainDriver 2 i w przypadku braku jego uruchomienia wyświetli błąd połączenia. Niedopuszczalne jest sterowanie urządzeniami w inny sposób w trakcie sterowania z SCS-1, ponieważ może powodować to niekontrolowane zmiany stanów urządzeń utwierdzonych w przebiegach.

Aktualnie nie przewidziana jest możliwość wznowienia połączenia z TrainDriver 2 po jego utracie. Ewentualne ponowne uruchomienie SCS-1 w trakcie sesji wymaga doprowadzenia najpierw wszystkich urządzeń do właściwego stanu - w przeciwnym razie może wystąpić niezgodność stanów w TrainDriver 2 oraz SCS-1, co może skutkować niewłaściwym ustawieniem przebiegu.

2.2. Układ interfejsu użytkownika

Po uruchomieniu programu wyświetlany jest wybrany pulpit nastawczy oraz dodatkowe elementy kontrolne i sterujące. W górnej części okna znajdują się następujące elementy:

• górne menu z poleceniami:
  • System → Ustaw czas - możliwość ustawienia zegara SCS-1; w wyświetlonym oknie należy wprowadzić czas w formacie "hh:mm:ss" (bez znaków cudzysłowu),
  • System → Odśwież stany - wysłanie żądania odświeżenia stanów odcinków izolowanych, względnie innych urządzeń,
  • System → Tryb testowy - włączenie trybu testowego w przypadku uruchomienia programu bez połączenia z symulatorem,
  • Nap. nast. → Włącz, Odłącz - włączenie i wyłączenie napięcia nastawczego zwrotnic (przy wyłączeniu przestawianie zwrotnic niemożliwe),
  • ANP → Włącz, Wyłącz - włączenie i wyłączenie automatycznego nastawiania przebiegów (wymaga wcześniejszego wczytania pliku z planem przebiegów),
  • ANP → Ustaw plan ANP - wczytanie pliku z planem przebiegów dla funkcji automatycznego nastawiania przebiegów,
  • Widok → Numery zw./wk., torów, Tm - ustawienia wyświetlanych opisów na pulpicie,
  • Widok → Otwórz nowe okno pulpitu - otwarcie nowego okna pulpitu dla pracy wielomonitorowej, o ile dany pulpit posiada więcej niż 1 obraz, lub dla umieszczenia na dwóch monitorach pulpitu i okna rejestratora,
  • Widok → Zapisz układ okien - zapisuje położenia okien i ustawienia widoku dla wybranego pulpitu do pliku *.mon; plik ten zostanie automatycznie odczytany przy następnym uruchomieniu programu z danym pulpitem; aby zresetować ustawienia, należy skasować ten plik,
• lampki kontrolne na górze pulpitu:
  • V - zielone tło: napięcie nastawcze załączone,
  • A - czerwone tło: przestawianie zwrotnic,
  • PRZEB - trwa nastawianie przebiegu,
  • ZCZ - trwa zwalnianie czasowe,
  • ALARM - niepotwierdzony alarm,
  • EU07 - połączenie z symulatorem,
  • TEST - włączony tryb testowy,
  • ANP - włączone automatyczne nastawianie przebiegów (miganie: zainicjowano nastawianie przebiegu),
• zegar, pasek RGB i logotyp.

W dolnej części okna znajdują się następujące elementy:

• pole poleceń z przyciskiem Wykonaj - umożliwia wprowadzanie i wykonywanie poleceń przy pomocy klawiatury,
• przyciski przełączania obrazów (strzałki) - służą do przełączania obrazów dla pulpitów z wieloma obrazami, liczby po lewej stronie przycisków oznaczają współrzędną i liczbę obrazów w poziomie/pionie; obrazy przełączane mogą być również przy pomocy menu kontekstowego otwieranego kliknięciem prawym klawiszem myszy na pulpicie w miejscu bez obiektów, o ile zdefiniowano nazwy obrazów w pliku pulpitu,
• przycisk Pulpit - przełącza na widok pulpitu,
• przycisk Rejestrator - przełącza na widok rejestratora,
• przycisk Potwierdź alarm (aktywny w widoku rejestratora) - służy do potwierdzenia alarmu (najstarszego alarmu w przypadku wielu niepotwierdzonych alarmów, lub wszystkich alarmów gdy wciśnięto klawisz Ctrl).

Widok rejestratora dostępny jest tylko w głównym oknie programu. Dodatkowe okna umożliwiają tylko wyświetlenie obrazów pulpitu. W widoku rejestratora wyświetlane są cztery okna: po lewej okno z zapisem poleceń (P), komunikatów (I) oraz alarmów (A), poniżej okno w którym wyświetlane są niepotwierdzone alarmy, po prawej u góry okno z zapisem wysłanych rozkazów do symulatora (R), po prawej na dole okno z zapisem otrzymanych meldunków z symulatora (M). Możliwe jest zapisanie treści wszystkich okien do pliku tekstowego przy pomocy przycisku Zapisz.

2.3. Obsługa pulpitu

Wygląd i stany symboli zobrazowania oraz nazwy poleceń wzorowane są na wytycznych Ie-104 PKP PLK SA. Wytyczne te dostępne są na stronie www.plk-sa.pl i należy ich używać pomocniczo przy obsłudze programu, zwłaszcza w zakresie symboli zobrazowania.

Oprócz standardowych stanów symboli przewidziano stany operacyjne:

• zaznaczenie obiektu błękitną ramką oznacza jego wybór do sterowania,
• zaznaczenie obiektu błękitną migającą ramką oznacza nastawianie przebiegu od/do obiektu,
• zaznaczenie obiektu czerwoną migającą ramką oznacza stan awaryjny obiektu (np. błąd wykonania polecenia).

Możliwa jest obsługa pulpitu przy pomocy myszy lub klawiatury. Przy obsłudze myszą polecenia wydawane są poprzez ich wybór z menu kontekstowego, względnie wybierane są automatycznie przy szybkim wykonywaniu poleceń, natomiast przy obsłudze z klawiatury polecenia wpisywane są ręcznie.

2.3.1. Obsługa przy pomocy myszy

Przy obsłudze myszą obowiązują następujące zasady:

• kliknięcie na obiekt prawym klawiszem myszy - otwarcie menu poleceń; kliknięcie na polecenie powoduje jego wykonanie,
• kliknięcie na obiekt lewym klawiszem myszy - zaznaczenie obiektu jako element początkowy lub końcowy w przebiegu,
• podwójne kliknięcie na obiekt lewym klawiszem myszy - szybkie wykonywanie niektórych poleceń.

Polecenia specjalne, które wydawane są doraźnie i wymagają szczególnej uwagi, oznaczone są gwiazdką i wymagane jest dodatkowe potwierdzenie ich wykonania w oknie dialogowym. Przy najechaniu na polecenie w menu na dole pulpitu wyświetlany jest jego opis. Polecenia opisano ponadto w rozdz. 2.3.3.

Przebiegi nastawiane są poprzez wskazanie sygnalizatora początkowego i końcowego, lub sygnalizatora początkowego, jednego lub więcej sygnalizatorów pośrednich i sygnalizatora końcowego. Wszystkie sygnalizatory w przebiegu muszą mieć kierunek właściwy dla przebiegu. Zamiast sygnalizatora końcowego używane są w niektórych przypadkach punkty końcowe przebiegów, mające postać małego trójkąta z literą "k" na końcu nazwy, lub symbole samoczynnej blokady liniowej w przypadku przebiegów na szlak z taką blokadą. Pomiędzy sygnalizatorami wybrana może być dodatkowo zwrotnica, przez który nastawiony ma być przebieg, jeżeli układ torowy umożliwia kilka wariantów przebiegu.

Przebiegi mogą być nastawiane myszą w następujący sposób:

a) poprzez wybór poleceń z menu (rys. 1., 2., 3.):

• polecenie Pociąg lub Manewr z menu sygnalizatora początkowego,
• opcjonalnie polecenie Przez... z menu sygnalizatora/sygnalizatorów pośrednich w przebiegu złożonym (np. jednocześnie wjazd i wyjazd ze stacji),
• opcjonalnie polecenie Wariant... z menu wybranej zwrotnicy określającej wariant (wydawane pomiędzy sygnalizatorem początkowym i końcowym, początkowym i pośrednim, dwoma pośrednimi, lub pośrednim i końcowym),
• polecenie Koniec z menu punktu końca przebiegu.

Rys. 1. Nastawienie przebiegu poprzez wybór poleceń z menu

Rys. 2. Nastawienie przebiegu złożonego poprzez wybór poleceń z menu

Rys. 3. Nastawienie przebiegu wariantowego poprzez wybór poleceń z menu

b) poprzez szybkie wykonanie polecenia (rys. 4., 5.):

• kliknięcie lewym klawiszem myszy na sygnalizator początkowy,
• opcjonalnie kliknięcie lewym klawiszem myszy na jeden lub więcej kolejnych sygnalizatorów pośrednich,
• opcjonalnie polecenie Wariant... z menu wybranej zwrotnicy określającej wariant (wydawane pomiędzy sygnalizatorem początkowym i końcowym, początkowym i pośrednim, dwoma pośrednimi, lub pośrednim i końcowym),
• dwukrotne kliknięcie na punkt końca przebiegu,
• opcjonalnie, jeżeli dostępne są zarówno przebiegi pociągowe jak i manewrowe między wybranymi punktami - wybór rodzaju przebiegu z wyświetlonego menu.

Rys. 4. Szybkie nastawienie przebiegu

Rys. 5. Szybkie nastawienie przebiegu złożonego

Dwukrotne kliknięcie, oprócz szybkiego nastawiania przebiegów, ma następujące funkcje:

• dla semafora wyświetlającego sygnał zezwalający/sygnał zastępczy - ustawienie sygnału "Stój",
• dla zwrotnicy - przestawienie do położenia przeciwnego.

Kliknięcie prawym klawiszem myszy poza układem torowym powoduje odznaczenie obiektów wybranych do nastawienia przebiegu.

2.3.2. Obsługa przy pomocy klawiatury

Wszystkie polecenia możliwe do wykonania myszą mogą być wprowadzane przy pomocy klawiatury. Polecenia te wpisywane są do okna poleceń w lewym dolnym rogu pulpitu (w dowolnym oknie) i zatwierdzane klawiszem Enter, ewentualnie myszą, przyciskiem Wykonaj. Polecenia specjalne wymagają przytrzymania klawisza Ctrl przy zatwierdzeniu polecenia, ewentualnie potwierdzenia myszą w oknie dialogowym. Wciśnięcie klawisza F12 powoduje automatyczne przejście do pola poleceń. Przy wydawaniu poleceń klawiaturą rozmiar znaków nie jest rozróżniany. W poleceniach można nie używać polskich znaków diakrytycznych.

Wprowadzane polecenia mają następujący format:

Przykładowe polecenia nastawienia przebiegu wprowadzane z klawiatury:

• zwykły przebieg pociągowy: "B L Pociag"
• przebieg złożony: "B L Rk Pociag"
• przebieg wariantowy: "B 3 L Pociag

2.3.3. Wykaz poleceń

Poniżej opisano polecenia dla poszczególnych obiektów pulpitu. Dla wybranych poleceń dostępne są aliasy (przy wprowadzaniu z klawiatury).

a) dla sygnalizatora:

• Pociag - Zaznaczenie jako początek przebiegu pociągowego (alias: Poc),
• Manewr - Zaznaczenie jako początek przebiegu manewrowego (alias: Man),
• Przez - Zaznaczenie jako sygnalizator pośredni przebiegu złożonego,
• Koniec - Zaznaczenie jako koniec przebiegu i nastawienie przebiegu,
• Anuluj - Skasowanie zaznaczenia/przerwanie nastawiania przebiegu*,
• Stoj - Ustawienie sygnału "Stój",
• StopS - Zastopowanie sygnalizatora (ustawienie sygnału zezwalającego niemożliwe),
• oStopS - Odwołanie zastopowania sygnalizatora,
• Sm - Włączenie samoczynności (ponowne wyświetlanie sygnału zezwalającego)**,
• oSm - Wyłączenie samoczynności,
• SZ - Ustawienie sygnału zastępczego,
• NSZ - Ustawienie sygnału zastępczego ze wskaźnikiem W24,
• ZCZ - Zwalnianie czasowe przebiegu do/od sygnalizatora,
• oZCZ - Odwołanie zwalniania czasowego przebiegu,
• ZDP - Zwolnienie doraźne przebiegu do/od sygnalizatora (natychmiastowe),

b) dla zwrotnicy/wykolejnicy:

• Plus - Przestawienie do położenia zasadniczego,
• Minus - Przestawienie do położenia zmienionego,
• Wariant - Zaznaczenie jako element pośredni przebiegu wariantowego,
• StopZ - Zastopowanie zwrotnicy (przestawienie niemożliwe),
• oStopZ - Odwołanie zastopowania zwrotnicy,
• ZmkZ - Zamknięcie ruchowe rozjazdu (przebieg przez rozjazdu niemożliwy),
• oZmkZ - Odwołanie zamknięcia ruchowego rozjazdu,
• PlusBZ - Przestawienie do położenia zasadniczego przy wykazywaniu zajętości,
• MinusBZ - Przestawienie do położenia zmienionego przy wykazywaniu zajętości,
• KSR - Kasowanie sygnalizacji rozprucia,
• ZDS - Zwolnienie doraźne utwierdzenia w sekcji przebiegu,

c) dla toru:

• ZmkT - Zamknięcie ruchowe toru (przebieg przez tor niemożliwy),
• oZmkT - Odwołanie zamknięcia ruchowego toru,
• Numer - Wprowadzenie numeru pociągu na torze***.

d) dla samoczynnej blokady liniowej:

• Koniec - Zaznaczenie jako koniec przebiegu i nastawienie przebiegu,
• Wbl - Włączenie kierunku blokady na wyjazd (na stacji, z której wyprawiony ma być pociąg),
• Zwbl - Zwolnienie kierunku blokady (na stacji, na której blokada jest w stanie "przyjazd").

e) dla przejazdu stacyjnego (uzależnionego w przebiegach, z możliwością ręcznego sterowania):

• Zamk - Zamknięcie przejazdu kolejowo-drogowego,
• Otw - Otwarcie przejazdu kolejowo-drogowego,
• ZDPr - Zwolnienie doraźne utwierdzenia przejazdu kolejowo-drogowego.

f) dla przejazdu szlakowego (zamykanego przy pomocy czujników)****:

• WlCTx - Włączenie czujników w torze x,
• WylCTx - Wyłączenie czujników w torze x,
• Zeruj - Wyzerowanie przejazdu (doraźne otwarcie).

*Po anulowaniu zarezerwowane (utwierdzone) w przebiegu zwrotnice należy zwolnić poleceniem ZDS, zarezerwowane (utwierdzone) przejazdy uzależnione w przebiegu - poleceniem ZDPr.

**Włączenie samoczynności możliwe jest tylko dla semaforów, dla których przewidziano taką funkcję (symbol strzałki), dla przebiegów ustawionych przez położenia zasadnicze zwrotnic. Włączenie samoczynności nastąpić może po utwierdzeniu przebiegu i podaniu sygnału.

***W celu wprowadzenia numeru należy użyć polecenia w formacie "Numer:<numer>", gdzie <numer> - numer pociągu. Jeżeli na torze znajduje się więcej niż jeden pociąg, można wprowadzić więcej numerów, rozdzielonych znakami spacji (dla polecenia wprowadzanego klawiaturą - znakami "|"), w kolejności zgodnej z kolejnością ustawienia pociągów (patrząc od lewej do prawej). Wprowadzenie lub zmiana numeru możliwe są tylko dla toru zajętego (numer na czerwonym tle) - numery wyświetlane w kolorze zielonym lub żółtym stanowią powtórzenie numeru z odcinka przed sygnalizatorem początkowym przebiegu i nie mogą być zmieniane ręcznie.

****Dla przejazdów szlakowych z pewnym prawdopodobieństwem generowane są usterki powodujące wyświetlenie sygnału Osp1. Usterki te można również zadać lub usunąć ręcznie, poprzez wysłanie z wiersza poleceń zaadresowanego do przejazdu polecenia awr lub oawr.

Uwaga: w trybie współpracy z TrainDriver 2 po zajęciu odcinka dla którego przewidziano wyświetlanie numerów pociągów SCS-1 automatycznie pobiera informację o numerze pociągu z TrainDriver 2. SCS-1 nie uwzględnia zmiany numeru dokonanej w TrainDriver 2 po wprowadzeniu numeru na pulpicie.

2.4. Automatyczne nastawianie przebiegów

Program wyposażony jest w funkcję automatycznego nastawiania przebiegów (ANP), która pozwala częściowo zautomatyzować prowadzenie ruchu pociągów, pozwalając na zmniejszenie obciążenia dyżurnego ruchu i zwiększenie kontrolowanego okręgu sterowania. Działanie ANP opiera się o numery pociągów przypisane do torów oraz plan przebiegów, który wczytywany jest z pliku tekstowego. Plan przebiegów może być modyfikowany na bieżąco (ręcznie, w edytorze tekstowym, lub zewnętrznym programem) - program odczytuje go cyklicznie, co ok. 10 s.

2.4.1. Obsługa

Po uruchomieniu programu należy wybrać polecenie Ustaw plan ANP z menu ANP i wskazać plik planu przebiegów (rozszerzenie *.anp). Następnie należy włączyć ANP poleceniem ANP z wiersza poleceń lub poleceniem Włącz z menu ANP. Działanie ANP sygnalizuje zielona lampka kontrolna ANP. Nastawiany automatycznie przebieg sygnalizowany jest tak samo jak nastawiany ręcznie, dodatkowo lampka ANP miga przez kilka sekund po zainicjowaniu nastawienia przebiegu. Wyłączenie ANP odbywa się poleceniem oANP z wiersza poleceń lub poleceniem Wyłącz z menu ANP.

ANP działa według prostych reguł, bez optymalizacji i prognozowania zmian sytuacji ruchowej i jego celem nie jest całkowite zastąpienie dyżurnego ruchu. Dyżurny ruchu powinien nadzorować działanie ANP i interweniować w przypadku przeszkód w jego działaniu (spowodowanych np. wjazdem nieprzewidzianego pociągu, rezygnacją z jazdy, błędnie zdefiniowanymi warunkami w planie przebiegów). Działanie ANP jest ściśle związane z przypisanymi do torów numerami pociągów - błędne wprowadzenie numerów może skutkować błędnym działaniem ANP. Funkcja ANP wyposażona jest w prosty mechanizm unikania zakleszczeń (sytuacji ruchowej w której nie ma możliwości nastawienia żadnego przebiegu) przy wyprawianiu pociągów w kierunku mijanki na odcinku jednotorowym, jednak nie gwarantuje to braku ryzyka doprowadzenia do zakleszczenia, zwłaszcza gdy odcinek zawiera więcej niż jedną mijankę. Ponadto funkcja ANP może w niektórych przypadkach wstrzymać jazdę pociągu w kierunku mijanki mimo możliwości przejazdu. Aby zapobiec automatycznemu nastawieniu przebiegu, należy wyłączyć ANP lub zastopować semafor początkowy przebiegu (polecenie StopS). Aby zapobiec automatycznemu nastawianiu przebiegów na dany tor, należy zamknąć tor dla ruchu (polecenie ZmkT).

2.4.2. Tworzenie planu przebiegów

Plan przebiegów jest plikiem tekstowym z rozszerzeniem *.anp, zawierającym wpisy złożone z parametrów rozdzielonych spacjami. Pierwszy parametr stanowi klucz określający rodzaj wpisu. Parametry zawierające spacje wewnątrz należy otoczyć znakami cudzysłowu. Możliwe jest pozostawienie pustego wiersza lub wiersza komentarza, zaczynającego się znakami // - wiersze takie są ignorowane. Ignorowane są również wszystkie wpisy o niepoprawnej nazwie klucza lub liczbie parametrów. Dla uniknięcia pomyłek zalecane jest stosowanie nazwy plików *.anp w postaci "<nazwascs>_<rozklad>.anp", gdzie <nazwascs> - nazwa pliku pulpitu (bez rozszerzenia), <rozklad> - opcjonalna nazwa rozkładu jazdy/planu przebiegów.

Plan przebiegów zawiera trzy rodzaje wpisów:

• przebieg - opis przebiegu dla wybranego pociągu lub grupy pociągów wraz z kryteriami jego nastawienia,
• definiuj - definicja parametrów przebiegu do zastosowania w kilku wpisach przebieg,
• zmiana - instrukcja automatycznej zmiany numeru, np. przy przejściu składu na stacji końcowej.

Format wpisu przebieg:

przebieg <numer[]> <czasp> <czask> <op> <odcinek[]> <strona> <od[]> <przez[]> <do[]> <rezerwa> <rezerwa> <rodzaj> <warunkim>

gdzie:

• <numer[]>:
  • numer pociągu, dla którego nastawiony ma być przebieg, lub
  • kilka numerów pociągów rozdzielonych przecinkami, lub
  • jeden lub kilka wzorców numerów rozdzielonych przecinkami, wzorce te mogą zawierać znaki: "*" - dowolny znak, "P" - cyfry parzyste, "N" - cyfry nieparzyste, lub dowolne inne litery lub cyfry, np. "43**P", lub
  • "P" dla nastawienia przebiegu dla wszystkich pociągów parzystych, lub
  • "N" dla nastawienia przebiegu dla wszystkich pociągów nieparzystych, lub
  • "-" dla nastawienia przebiegu dla dowolnego pociągu (jednak nie dla pociągu bez wpisanego numeru),
• <czasp>:
  • czas początku okienka czasowego w formacie hh:mm, lub
  • "-" dla nastawienia przebiegu bez ograniczeń czasowych,
• <czask>:
  • czas końca okienka czasowego w formacie hh:mm, lub
  • "-" dla braku określenia końca okienka czasowego (przy czym gdy określony zostanie <czasp>, a <czask> nie, okienko czasowe będzie trwało 12h po <czasp>),
• <op> - minimalny czas znajdowania się pociągu na torze przed ustawieniem przebiegu w minutach; liczba rzeczywista z kropką jako separatorem dziesiętnym (np. czas postoju, czas jazdy na długim szlaku przed ustawieniem przebiegu na stację; naliczanie czasu zaczynane jest od zera po zmianie numeru pociągu na torze),
• <odcinek[]>:
  • nazwa odcinka izolowanego, którego zajęcie przez pociąg ma inicjować nastawienie przebiegu, lub
  • nazwa toru (dla nazwanych torów), lub
  • kilka nazw odcinków izolowanych lub nazw torów rozdzielonych przecinkami dla nastawienia przebiegu z jednego z torów w grupie torów;
  Uwaga: w miejsce nazwy odcinka można podać dwie lub więcej nazw odcinków (torów) przed semaforem początkowym przebiegu, rozdzielonych znakami "|", zapisanych w kolejności zgodnej z kierunkiem jazdy - wówczas przebieg może zostać nastawiony po zajęciu wcześniejszych odcinków, o ile następne są wolne;
• <strona>:
  • "P" jeżeli pociąg ma znajdować się po prawej stronie odcinka (w przypadku kilku numerów wprowadzonych dla toru), lub
  • "L" jeżeli pociąg ma znajdować się po lewej stronie odcinka, lub
  • "-" jeżeli na odcinku ma znajdować się tylko zdefiniowany pociąg,
• <od[]>:
  • nazwa sygnalizatora początkowego przebiegu, lub
  • kilka nazw sygnalizatorów początkowych rozdzielonych przecinkami, odpowiadających odcinkom zdefiniowanym w <odcinek[]> (liczba i kolejność odcinków musi odpowiadać liczbie i kolejności sygnalizatorów),
• <przez[]>:
  • nazwa sygnalizatora pośredniego, lub
  • kilka nazw kolejnych sygnalizatorów pośrednich rozdzielonych przecinkami,
  • "-" gdy przebieg nastawiany jest bezpośrednio pomiędzy <od[]> i <do[]>,
• <do[]>:
  • nazwa sygnalizatora końcowego przebiegu (względnie blokady liniowej), lub
  • kilka nazw sygnalizatorów końcowych (względnie blokad liniowych) rozdzielonych przecinkami, jeżeli przebieg może zostać nastawiony na jeden z kilku torów (przy braku możliwości nastawienia przebiegu do pierwszego ze zdefiniowanych sygnalizatorów końcowych nastąpi próba nastawienia dla kolejnego sygnalizatora końcowego itd.),
• <rezerwa> - aktualnie nieużywane, należy użyć znaku "-",
• <rodzaj>:
  • "Poc" dla przebiegu pociągowego, lub
  • "Man" dla przebiegu manewrowego, lub
  • "ManW" dla przebiegu manewrowego, który nastawiony może zostać pod warunkiem niezajętości toru docelowego,
• <warunkim> - opcjonalny parametr (może zostać pominięty) z informacjami o mijance, w kierunku której nastawiany jest przebieg, które wykorzystywane są do określenia ryzyka zakleszczenia; czwórka lub więcej (zależnie od liczby torów mijanki) parametrów rozdzielonych przecinkami w formacie "<itm1>,...,<itmn>,<its>,<kier>" gdzie:
  • <itmi> - dwie lub więcej (typowo dwie lub trzy) nazw odcinków lub torów mijanki,
  • <its> - nazwa odcinka lub toru szlakowego bezpośrednio za mijanką,
  • <kier> - kierunek jazdy: "P" dla parzystego lub "N" dla nieparzystego.

Jeżeli zdefiniowane zostaną informacje o mijance, przebieg zostanie nastawiony pod warunkiem, że:

• co najmniej dwa tory mijanki są dostępne (niezajętość, brak utwierdzenia w przebiegu), lub
• jeden z torów mijanki jest dostępny (niezajętość, brak utwierdzenia w przebiegu), i odcinek szlakowy za mijanką jest wolny, lub jest zajęty przez pociąg oddalający się od mijanki - jadący w kierunku <kier> (sprawdzenie według numeru), lub utwierdzony w przebiegu wyjazdowym z zajętego toru mijanki, lub zajęty przez pociąg dla którego utwierdzono przebieg na tor mijanki (wykazujący niedostępność).

Warunki dla mijanki muszą być kontrolowane w przebiegach wyjazdowych w kierunku mijanki z obu stron.

Format wpisu definiuj:

gdzie:

• <nazwaprzeb> - umowna nazwa przebiegu lub grupy przebiegów; proponuje się przyjąć zasadniczo nazwy w formacie "<posterunek>_<rodzaj>_<kierunek>", gdzie <posterunek> - skrót posterunku, <rodzaj> - rodzaj przebiegu - "wjazd", "wyjazd", "przejazd" itp., <kier> - kierunek wjazdu/wyjazdu (skrót kierunku/posterunku), np. "Lm_wjazd_B".
• pozostałe - otoczona cudzysłowem grupa parametrów od <odcinek[]> do <rodzaj> (<warunkim>), zgodnie z wpisem przebieg.

Zdefiniowany przebieg można użyć w skróconym wpisie przebieg o formacie:

Uwaga: kolejność wpisów w pliku ma znaczenie - kolejno sprawdzane są warunki nastawienia przebiegów zaczynając od początku pliku. Jeżeli dla pociągu znajdującego się w określonym miejscu zastosowano więcej niż jeden wpis przebiegu, po niepowodzeniu nastawienia pierwszego nastąpi próba nastawienia kolejnego (przykładowo po niepowodzeniu nastawienia przejazdu bez zatrzymania sprawdzany może być wjazd na stację). Warunki nastawienia przebiegów sprawdzane są co 10 s.

Format wpisu zmiana:

gdzie:

• <odcinek[]>:
  • nazwa odcinka izolowanego lub toru, na której zmieniony ma zostać numer, lub
  • kilka nazw odcinków izolowanych lub torów, rozdzielonych przecinkami, na których zmieniony może zostać numer,
• <czasp> <czask> <op> - opcjonalne warunki czasowe zmiany definiowane analogicznie jak we wpisie przebieg,
• <numer1> - stary numer pociągu,
• <numer2> - nowy numer pociągu.

Parametry <numer1> i <numer2> mogą być podane w znakach cudzysłowu i zawierać spacje rozdzielające kilka numerów - w ten sposób uzyskać można podział numeru na dwa, połączenie dwóch numerów w jeden itp. Zmiana dokonana zostanie pod warunkiem, że numer wprowadzony jest tylko dla danego odcinka - nie znajduje się w żadnym innym torze w okręgu.

Dodatkowe wytyczne stosowania funkcji ANP:

• Funkcja ANP zasadniczo przeznaczona jest dla przebiegów pociągowych, choć możliwe jest definiowanie przebiegów manewrowych w przypadku powtarzalnych i mało skomplikowanych manewrów (np. odjazd na tor odstawczy, przestawienie lokomotywy).
• Funkcja ANP przeznaczona jest zasadniczo do większych okręgów sterowania obejmujących więcej niż jeden posterunek ruchu.
• Nie należy stosować funkcji ANP dla przebiegów wyjazdowych w stronę szlaku do sąsiedniego okręgu sterowania, obsługiwanego przez innego dyżurnego ruchu.
• Należy dokładnie sprawdzić warunki nastawiania przebiegów pod kątem wyeliminowania przypadków niechcianego nastawiania przebiegów (np. nastawianie przebiegu według reguły ogólnej, zamiast reguły dla danego pociągu) czy też warunków które nigdy nie zostaną spełnione. Działanie planu przebiegów powinno być dokładnie sprawdzone w trybie testowym.

3. Obsługa edytora

Edytor pozwala na dodanie obiektów z określeniem ich właściwości oraz wprowadzenie ogólnych ustawień pulpitu. Do wprowadzania/edycji właściwości obiektów, oraz tworzenia obiektów służy okno Obiekty z zakładkami dla poszczególnych typów obiektów. Ogólne ustawienia edytowane są w zakładce Ustawienia.

Aby dodać obiekt, należy wprowadzić jego właściwości, kliknąć przycisk Dodaj i zaznaczyć przy pomocy myszy kolejne pola zobrazowania określające położenie i kształt obiektu. Aby zmienić właściwości obiektu, należy zaznaczyć ten obiekt, wprowadzić właściwości i kliknąć przycisk Popraw parametry.

Pola mają postać kwadratu o boku 1 jednostki i zaznacza się je kliknięciem w obszar ograniczony liniami siatki. Poszczególne obiekty mają pola wskazujące na obiekty sąsiednie. Pola te muszą pokrywać się z polami sąsiednich obiektów dla umożliwienia właściwego działania pulpitu.

Do zaznaczania obiektów służy lewy klawisz myszy. Kliknięcie na pole obiektu powoduje zaznaczenie/odznaczenie obiektu. Kliknięcie z klawiszem Ctrl powoduje dodanie obiektu do zaznaczenia, z klawiszem Shift - usunięcie obiektu z zaznaczenia. Przytrzymanie klawisza Alt powoduje zaznaczanie/odznaczanie pojedynczych obiektów, gdy więcej niż obiekt znajduje się w danym polu - kilka zaznaczeń/odznaczeń z użyciem tego klawisza pozwala na wybranie jednego z kilku obiektów w jednym polu. Przy zaznaczeniu odcinka toru dodatkowo oznaczany jest przy pomocy kółka pierwszy punkt tego odcinka (kolejność ma znaczenie dla niektórych parametrów). Zaznaczone obiekty można przesunąć przy pomocy myszy, wybierając polecenia z menu Edycja lub z menu otwieranego prawym klawiszem myszy:

• Przesuń... - przesunięcie zaznaczenia, w tym odcinków w całości (łącznie z punktami wskazującymi na sąsiednie obiekty),
• Przesuń z rozłączeniem s. ... - przesunięcie zaznaczenia, przy czym dla odcinków punkty wskazujące na sąsiednie obiekty przesuwane są tylko wtedy, gdy również zostaną zaznaczone (oznaczenie cienką ciągłą ramką) - umożliwia to przesunięcie części podzielonego pulpitu bez wpływu na położenie tych punktów w sąsiednich częściach,
• Przesuń wszystkie... - przesunięcie wszystkich obiektów, niezależnie od zaznaczenia.

Przy pomocy poleceń Przesuń o obraz w ... możliwe jest przesunięcie zaznaczenia na sąsiedni obraz dla pulpitów złożonych z wielu obrazów. Aby przesunąć w ten sposób część pulpitu bez przesuwania punktów wskazujących na sąsiednie obiekty na innym obrazie, należy przed przesunięciem o obraz wybrać polecenie Przesuń z rozłączeniem s. ...

Przy tworzeniu pulpitu należy przestrzegać wytycznych zawartych w rozdz. 4. Po utworzeniu pulpitu zaleca się przetestowanie wszystkich przebiegów dopuszczalnych przez układ torów oraz specyficznych wykluczeń w trybie testowym SCS-1 (ustawienie, zwolnienie przebiegu).

3.1. Ustawienia

W zakładce tej wprowadzane są ogólne ustawienia pulpitu:

• czas początkowy - czas, z jakim uruchomione zostanie działanie pulpitu (możliwe jest ustawienie czasu po uruchomieniu),
• liczba obrazów - liczba obrazów, z jakich składa się pulpit, odpowiednio w poziomie i pionie,
• domyślny obraz - współrzędna domyślnie ustawionego obrazu w oknie pulpitu, jako numer obrazu, licząc od 0 w prawo/dół,
• rozmiar obrazu - liczba pól składających się na jeden obraz, odpowiednio w poziomie i pionie,
• nazwy obrazów - opcjonalnie lista z nazwami obrazów, umożliwiająca łatwe przełączanie obrazów poprzez menu kontekstowe; wpisy mają format "<x> <y> <nazwa>", współrzędne podawane są licząc od 0 w prawo/dół, nazwy mogą zawierać znaki spacji,
• warianty domyślne - lista domyślnych wariantów przebiegów w przypadku, gdy układ torowy umożliwia różne warianty przebiegów; domyślne warianty należy wprowadzić gdy pożądane jest ustawienie danego wariantu jako domyślnego gdy operator nie wskazał innego wariantu; wpisy mają format "<początek> <koniec> <zwrotnica>",
• przebiegi wykluczone - lista przebiegów lub wariantów przebiegów, na które pozwala układ torowy, ale z pewnych powodów należy wykluczyć możliwość ich nastawiania; format wpisów analogiczny jak dla wariantów domyślnych, przy czym zamiast nazwy zwrotnicy można podać "none", jeżeli nie ma potrzeby określania wariantu (uwaga: zasadniczo wykluczenia powinny być realizowane poprzez odpowiednie właściwości obiektów).

3.2. Sygnalizator

Sygnalizator definiowany jest trzema polami zobrazowania:

• pole przed sygnalizatorem,
• pole sygnalizatora,
• pole za sygnalizatorem.

Wszystkie trzy pola muszą ze sobą sąsiadować. Jeżeli sygnalizator jest początkiem przebiegu, najbliższy odcinek za symbolem sygnalizatora na pulpicie nie może być tym samym odcinkiem izolowanym, co odcinek przed sygnalizatorem (niezależnie od odległości odsunięcia złącza izolowanego od sygnalizatora). Właściwości sygnalizatora są następujące:

• nazwa - unikalna nazwa sygnalizatora,
• poc. - początkowy dla przebiegów pociągowych (semafory),
• man. - początkowy dla przebiegów manewrowych (semafory, Tm),
• Sz. - możliwość wyświetlenia sygnału zastępczego,
• koniec p. - końcowy dla przebiegów pociągowych (semafory, punkty końca przebiegów pociągowych; uwaga: w przypadku semafora wyświetlającego Sz, nie będącego początkiem przebiegów pociągowych ani manewrowych, o układzie komór czerwona-biała opcja ta musi być zaznaczona niezależnie od tego czy semafor stanowi koniec przebiegów, natomiast w przypadku sygnalizatora Sz z samą komorą światła białego opcja ta musi być odznaczona, a w razie potrzeby należy zastosować osobny punkt końca przebiegów umieszczony obok),
• koniec m. - końcowy dla przebiegów manewrowych (semafory w obrębie stacji, punkty końca przebiegów manewrowych),
• dod. Sp - rozdzielone przecinkami nazwy unikalne sygnalizatorów powtarzających, które mają zostać powiązane z danym semaforem, ale nie posiadają własnego symbolu na pulpicie (symbol pominięty dla większej czytelności),
• samocz. - określenie funkcji samoczynności dla semafora lub zdefiniowanie semafora sbl:
  • półsamoczynny - wszystkie sygnalizatory oprócz semaforów z funkcją samoczynności i semaforów sbl,
  • półsam. + Sm - semafory półsamoczynne z funkcją samoczynności (możliwe także zastosowanie dla semafora odstępowego na automatycznym posterunku odstępowym),
  • sbl, kier. wł. - semafor sbl dla kierunku blokady włączonego w stanie zasadniczym,
  • sbl, kier. wył. - pozostałe semafory sbl (wyłączone).
• przebiegi bez zatrzymania - oznacza, że dopuszczalne są jednoczesne przebiegi do semafora i od semafora (należy zaznaczyć także dla semaforów wjazdowych, które pełnią funkcję końca przebiegu na szlak, oraz dla semaforów wjazdowych ze szlaku z samoczynną blokadą liniową),
• skrócona droga ham. - prędkość na danym semaforze, gdy na następnym wyświetlany jest sygnał "Stój" w [km/h], lub -2 dla uzyskania kolejności nastawiania między danym a następnym semaforem, lub 0 dla wyłączenia (domyślnie); przy włączeniu skróconej drogi hamowania automatycznie sterowane będą wskaźniki W20 i W19 na danym i poprzednim sygnalizatorze,
• To/Sp - oznacza tarczę ostrzegawczą/sygnalizator powtarzający, a także ostatni semafor sbl przed wjazdem na stację (wyświetlający sygnały również przy wyłączonym kierunku ruchu),
• 4-stawny (sbl) - oznacza czterostawny semafor sbl, a także czterostawny semafor wyjazdowy w kierunku szlaku z czterostawną sbl,
• szl. tor lewy - oznacza punkt końcowy (względnie semafor wjazdowy, gdy pełni funkcję końca przebiegów na szlak) przebiegów na tor szlakowy lewy,
• wskaźnik W24 - oznacza, że semafor wyposażony jest we wskaźnik W24 (semafory wyjazdowe w kierunku szlaku dwutorowego),
• punkt końcowy bez To - punkt końcowy przebiegu pociągowego który nie jest rzeczywistym sygnalizatorem, w związku z czym nie należy ostrzegać o jego prędkości na poprzednim semaforze/tarczy ostrzegawczej (traktowany jest tak, jakby wyświetlał Vmax),
• symb. powt. - symbol na pulpicie, który powtarza stan innego semafora, np. sąsiedniego obrazu (należy nadać nazwę identyczną z nazwą właściwego semafora)*,
• obr. pogląd. - symbol dla obrazu poglądowego (opis w rozdz. 3.9.)*.

*symbole powtarzające, w tym symbole na obrazach poglądowych traktowane są przez SCS-1 nie jako sygnalizatory, a jako obiekty graficzne, które nie przekazują sygnałów zależnościowych między sąsiadującymi obiektami - umieszczenie takiego symbolu w środku toru po którym realizowane są przebiegi jest możliwe pod warunkiem, że przylegające do niego odcinki wskazywać będą na siebie wzajemnie, a nie na symbol powtarzający

3.3. Zwrotnica, wykolejnica

Zwrotnica definiowana jest czterema polami:

• pole przed zwrotnicą, jadąc na ostrze,
• pole zwrotnicy,
• pole za zwrotnicą w kierunku plus,
• pole za zwrotnicą w kierunku minus.

Wszystkie cztery pola muszą ze sobą sąsiadować. Zdefiniowany w ten sposób obiekt jest symbolem zwrotnicy w jednym polu, a jej odnogi należy odwzorować jako odcinki o wspólnej nazwie odcinka izolowanego. Wykolejnice definiuje się analogicznie, przy czym pole położenia odpowiadającego zamknięciu wykolejnicy (plus gdy Vplus=0, ewentualnie minus gdy Vminus=0, a plus jest położeniem otwartym) nie wskazuje na sąsiedni obiekt, a na puste pole obok obiektu wykolejnicy po stronie, po której umieszczona jest belka wykolejnicy (układ pól jest taki sam jak dla zwrotnicy nie połączonej w kierunku ochronnym z żadnym obiektem, rysowany jest jednak symbol odpowiedni dla wykolejnicy). Właściwości zwrotnicy/wykolejnicy są następujące:

• typ odc. - określa, czy zwrotnica wyposażona jest w odcinek izolowany (wyjątkowo możliwe zdefiniowanie zwrotnicy bez odcinka izolowanego),
• nazwa Iz - nazwa odcinka izolowanego (może się powtarzać dla wielu zwrotnic i odcinków torowych), puste dla zwrotnicy bez kontroli niezajętości,
• nazwa - unikalna nazwa zwrotnicy,
• nazwa zw./Wk. sprzężonej - nazwa zwrotnicy/wykolejnicy sprzężonej z daną (obie zwrotnice/wykolejnice muszą wskazywać na siebie nawzajem, ponadto dla wykluczenia możliwości przestawienia przy znajdującym się między nimi taborze odcinek między nimi musi być kontrolowany wspólnie z jedną ze zwrotnic/wykolejnic),
• Vplus - prędkość w kierunku plus w [km/h], przy czym 160 oznacza Vmax, 20 oznacza tylko przebiegi manewrowe, ujemna oznacza tylko przebiegi pociągowe, 0 oznacza położenie zamknięte wykolejnicy,
• Vminus - prędkość w kierunku minus, analogicznie jak Vplus,
• opis z drugiej strony - powoduje umieszczenie opisu z drugiej strony; należy użyć jeżeli opis w domyślnym położeniu koliduje z innymi symbolami.

Przyciski zw., Wk. zmk., Wk. otw. powodują wprowadzenie domyślnych wartości Vplus, Vminus dla zwrotnicy, wykolejnicy zamkniętej w położeniu zasadniczym, wykolejnicy otwartej w położeniu zasadniczym.

3.4. Odcinek

Odcinek definiowany jest czterema polami:

• pole przed odcinkiem, wskazujące na sąsiedni obiekt,
• pierwszy koniec odcinka,
• drugi koniec odcinka,
• pole za odcinkiem, wskazujące na sąsiedni obiekt.

Odcinek przeznaczony jest do odwzorowania toru stacyjnego bądź szlakowego lub jego fragmentu, odcinka między rozjazdami w głowicy, odcinka tworzącego symbol rozjazdu przy obiektach zwrotnicy itp.

Jeden odcinek może być linią prostą. Odcinki załamane, a także odcinki podzielone np. symbolem sygnalizatora należy odwzorować przy pomocy więcej niż jednego obiektu odcinka. Pola wskazujące na sąsiedni obiekt nie muszą sąsiadować z odcinkiem w przypadku nieciągłości linii torów (np. przeniesienie między obrazami lub w różnych poziomach).

Właściwości odcinka są następujące:

• typ - określa, czy odcinek torowy wyposażony jest w odcinek izolowany (typ niekontrolowany np. dla torów bocznych lub torów szlakowych bez kontroli niezajętości),
• nazwa It - nazwa odcinka izolowanego (może się powtarzać dla wielu zwrotnic i odcinków torowych), puste dla odcinka bez kontroli niezajętości,
• nazwa - unikalna nazwa toru dla torów stacyjnych i szlakowych, dla których możliwe ma być wydawanie poleceń (zamknięcie ruchowe, opcjonalnie wprowadzanie numerów pociągów), dla pozostałych należy pozostawić puste; dopuszcza się nadanie tej samej nazwy dla dwóch lub więcej odcinków składających się na jeden tor, o wspólnej nazwie odcinka izolowanego (np. fragmenty jednego toru szlakowego na sąsiednich obrazach),
• wyświetlaj numery pociągów - oznacza, że należy wyświetlać numery pociągów na torze (w osi toru),
• skrzyżowanie dwupoziomowe - oznacza, że przebiegi przez odcinki krzyżujące się z danym odcinkiem nie są wykluczane (skrzyżowanie w dwóch poziomach; należy zaznaczyć tylko dla jednego odcinka),
• v 1->2 - prędkość w kierunku 1→2 (od pierwszego do drugiego końca, zgodnie z kolejnością wskazania) [km/h], przy czym 160 oznacza Vmax, 20 oznacza tylko przebiegi manewrowe, ujemna oznacza tylko przebiegi pociągowe; należy zwrócić szczególną uwagę na poprawną wartość parametru powodującą wykluczenie przebiegów pociągowych dla torów bocznych, a także głównych bez semaforów wyjazdowych (przewidzianych dla przebiegów tylko w jednym kierunku),
• v 2->1 - prędkość w kierunku 2→1, analogicznie jak dla 1->2,
• obraz poglądowy, id - właściwości używane gdy stosowany jest obraz poglądowy (opis w rozdz. 3.9.).

Przycisk Zaj. pozwala na próbne podświetlenie na czerwono wszystkich odcinków i zwrotnic o danej nazwie odcinka izolowanego w celu sprawdzenia poprawności przypisania nazwy odcinka izolowanego.

3.5. Samoczynna blokada liniowa

Program SCS-1 może sterować urządzeniami na szlaku z samoczynną blokadą liniową (sbl). Samoczynna blokada liniowa w SCS-1 jest blokadą jednokierunkową lub dwukierunkową, która zależnie od konfiguracji obiektów może pracować jako trzystawna lub czterostawna. Blokada dwukierunkowa w stanie zasadniczym może znajdować się w określonym kierunku ruchu lub w stanie neutralnym. Opisane rozwiązanie przeznaczone jest dla szlaków z przynajmniej dwoma odstępami blokowymi - w przypadku blokady jednoodstępowej należy zastosować ustawianie przebiegów do sąsiedniego semafora wjazdowego i uzależnienie sygnałów. Dla uzyskania blokady dwustawnej z tarczami ostrzegawczymi zastosować można semafory półsamoczynne z funkcją samoczynności.

Aktualnie przewidziana jest praca sbl z pełną funkcjonalnością tylko na szlakach wewnętrznych, tzn. między posterunkami w jednym pliku scenerii, obsługiwanymi przez jednego dyżurnego ruchu. Możliwe jest, jako rozwiązanie prowizoryczne, uruchomienie sbl w wersji jednokierunkowej na połówce szlaku stycznego, jednak ostatni semafor sbl nie będzie wskazywał właściwych sygnałów (brak uzależnienia od urządzeń drugiej części szlaku). W takim przypadku należy za ostatnim odcinkiem szlakowym toru prawego zastosować obiekt końca przebiegu skonfigurowany tak jak semafor sbl, jednak z odznaczoną właściwością poc. (tylko koniec p.). Stosowanie par strzałek dla umożliwienia zmiany kierunku na połówce szlaku stycznego jest nieprawidłowe.

Tor szlakowy z samoczynną blokadą liniową składa się z następujących obiektów:

• dwóch symboli strzałek blokady, umieszczonych na końcach szlaku (obok toru lub w osi toru - położenie nie ma znaczenia dla działania sbl),
• odcinków odstępów blokowych,
• par semaforów sbl, zwróconych do siebie wierzchołkami trójkątów.

Dla symbolu blokady określany jest jeden punkt oraz orientacja kierunku odjazd. Symbole blokad powiązane są poprzez zdefiniowane nazwy sąsiednich symboli oraz semaforów sbl na przedstacyjnym posterunku odstępowym. Symbole blokady oraz semafory sbl muszą mieć skonfigurowany zgodny kierunek zasadniczy.

Powiązanie semaforów sbl i odcinków torowych wraz z semaforami wjazdowymi następuje na zasadzie geograficznej. Logika działania semaforów odstępowych włączonego kierunku ruchu jest podobna jak dla semaforów półsamoczynnych, z utwierdzaniem przebiegów do następnego semafora. Semafory wjazdowe muszą mieć zaznaczone właściwości koniec p. oraz przebiegi bez zatrzymania. Przebiegi wyjazdowe muszą prowadzić w kierunku pierwszego semafora sbl, bez obiektów końca przebiegu (przy czym jako koniec przebiegu wybierana będzie strzałka blokady, powiązana z tym semaforem). Symbole semaforów sbl widoczne są tylko w edytorze, w SCS-1 zostają ukryte dla większej czytelności symboli odstępów. W razie potrzeby możliwe jest dodanie na pulpit symboli powtarzających stan semaforów sbl, podobnie jak dla innych sygnalizatorów.

Dla jednokierunkowej pracy blokady należy pominąć symbole strzałek, stosując jedynie odcinki i semafory sbl. Jako koniec przebiegu w kierunku szlaku należy zastosować obiekt sygnalizatora o nazwie identycznej z pierwszym semaforem sbl, z zaznaczonymi tylko dwiema właściwościami - symb. powt. oraz obr. pogląd. (umieszczony na wysokości semafora wjazdowego, obok linii toru).

Właściwości symbolu blokady są następujące:

• nazwa - nazwa symbolu blokady,
• nazwa drugiego symbolu - nazwa symbolu blokady po drugiej stronie szlaku,
• pierwszy sem. za stacją - unikalna nazwa przedstacyjnego semafora sbl (po stronie danego symbolu sbl),
• ostatni sem. przed stacją - unikalna nazwa pierwszego semafora sbl za stacją (od strony danego symbolu sbl),
• orientacja (kier. odjazd) - orientacja symbolu (należy określić, jaka orientacja wskazuje kierunek do drugiej stacji),
• stan domyślny - stan (ustawiony kierunek) domyślny blokady,
• opis z drugiej strony - powoduje umieszczenie opisu z drugiej strony; należy użyć jeżeli opis w domyślnym położeniu koliduje z innymi symbolami.

3.6. Przejazd stacyjny

Przejazdy stacyjne zamykane mogą być ręcznie, poleceniami Zamk i Otw, lub samoczynnie przy nastawianiu przebiegu. Przejazdy stacyjne są uzależnione i utwierdzane w przebiegach. Jeżeli przejazd został zamknięty samoczynnie, zostanie również samoczynnie otwarty po zwolnieniu odcinka izolowanego obejmującego przejazd, o ile nie wydano polecenia zamknięcia ręcznego.

Obiekt przejazdu stacyjnego definiowany jest dwoma polami, oznaczającymi końce symbolu przejazdu. Przejazd uzależniony zostanie w przebiegach po torach przecinających przejazd (o ile mają kontrolę niezajętości). Umieszczenie przejazdu poza układem torowym będzie skutkować brakiem uzależnienia.

Właściwości przejazdu stacyjnego są następujące:

• nazwa - nazwa unikalna przejazdu, od której tworzone są nazwy urządzeń przejazdowych,
• kilometr - kilometr przejazdu zapisany z kropką jako separatorem dziesiętnym, używany jako nazwa przejazdu na pulpicie (musi być unikalna).

Dla urządzeń na przejeździe w scenerii stosowane muszą być następujące nazwy:

• "<nazwa>_SD" - sygnalizatory drogowe,
• "<nazwa>_RgP" - rogatki prawe,
• "<nazwa>_RgL" - rogatki lewe.

gdzie <nazwa> - ustalona nazwa unikalna przejazdu. Sterowanie poszczególnymi rogatkami i sygnalizatorami przebiega w odpowiedniej sekwencji. Możliwe jest pominięcie grupy urządzeń, np. brak rogatek lewych.

3.7. Przejazd szlakowy

Przejazdy szlakowe zamykane są pod wpływem sygnałów z czujników torowych. Przejazd szlakowy może obsługiwać od 1 do 4 torów (należy mieć przy tym na uwadze, że zgodnie z przepisami ssp nie może obsługiwać więcej niż 2 tory szlakowe), na każdym torze umieszczane są 3 czujniki (dwa włączające, umieszczone przed przejazdem, i wyłączający, umieszczony przy przejeździe) i opcjonalnie tarcze ostrzegawcze przejazdowe. Możliwe jest wyłączenie czujników w torze lub wyzerowanie przejazdu. Logika działania przejazdu jest następująca:

• najechanie na czujnik włączający w kierunku przejazdu powoduje rozpoczęcie zamykania,
• najechanie na czujnik włączający w kierunku od przejazdu powoduje odwołanie zamykania, jeżeli wcześniej wjechano na ten czujnik w przeciwnym kierunku,
• otwieranie rozpoczynane jest 5 s po ostatnim sygnale z czujnika wyłączającego.

Obiekt przejazdu szlakowego definiowany jest dwoma polami, oznaczającymi końce symbolu przejazdu. Położenie symbolu względem układu torowego nie ma wpływu na działanie przejazdu szlakowego - nie jest on powiązany z urządzeniami stacyjnymi.

Właściwości przejazdu szlakowego są następujące:

• nazwa - nazwa unikalna przejazdu, od której tworzone są nazwy urządzeń przejazdowych,
• kilometr - kilometr przejazdu zapisany z kropką jako separatorem dziesiętnym, używany jako nazwa przejazdu na pulpicie (musi być unikalna),
• l. torów - liczba obsługiwanych torów - od 1 do 4,
• TOP 1/2/3/4 P/N - nazwa unikalna tarczy ostrzegawczej przejazdowej na torze 1/2/3/4, dla kierunku P/N (patrz dalszy opis), lub puste pole gdy brak tarczy ostrzegawczej przejazdowej,
• jednakowe sygnały na TOP - powoduje, że przy włączeniu ostrzegania wyświetlane są sygnały na wszystkich TOP, niezależnie od toru i kierunku jazdy (dla symulowania starszych wersji ssp).

Zasada nadawania nazw dla przejazdu i urządzeń na przejeździe w scenerii (rogatek, sygnalizatorów przejazdowych) jest identyczna jak dla przejazdów stacyjnych. Na potrzeby ustalenia nazw czujników i tarcz ostrzegawczych przejazdowych w scenerii należy określić dla przejazdu kierunek P i N. Czujniki muszą otrzymać następujące nazwy:

• "<nazwa>_<tor>1" - czujnik włączający dla kierunku P,
• "<nazwa>_<tor>2" - czujnik wyłączający,
• "<nazwa>_<tor>3" - czujnik włączający dla kierunku N,

gdzie <nazwa> - ustalona nazwa unikalna przejazdu, <tor> - cyfra od 1 do 4 oznaczająca tor szlakowy.

Nazwy tarcz ostrzegawczych przejazdowych definiowane są indywidualnie dla każdego przejazdu, według wytycznych Ie-4. Zaleca się, aby miały prefiks w postaci "<nazwa>_".

Wszystkie czujniki powinny być jednakowo zorientowane i wysyłać meldunek ":ct1" przy jeździe w kierunku P. Czujniki włączające należy umieścić w odległości zapewniającej wymagany czas ostrzegania przed przejazdem pociągu (min. 30 s, a w przypadku czterech rogatek min. 46 s). Czujniki wyłączające należy umieścić bezpośrednio za przejazdem (ok. 1 m od krawędzi jezdni), patrząc zgodnie z zasadniczym kierunkiem ruchu, lub zgodnie z kierunkiem nieparzystym na szlaku jednotorowym.

3.8. Grafika

W zakładce tej możliwe jest dodanie opisu tekstowego lub statycznego elementu graficznego o rozmiarze jednego pola. Wstawiany tekst jest wyśrodkowany we wskazanym polu. Aby wstawić nazwę obsługiwanej stacji, należy wprowadzić treść opisu "statuspost_<nazwa>" - wówczas fragment "statuspost_" zostanie ukryty, a nazwa stacji wyświetlona zostanie kolorem żółtym (uwaga: patrz rozdz. 4.2.). Nie ma możliwości edycji dodanych opisów i symboli statycznych - w razie potrzeby zmiany należy usunąć i dodać symbol ponownie.

3.9. Obrazy poglądowe

Przy pulpicie składającym się z dwóch lub więcej obrazów zastosować można obraz lub obrazy poglądowe, przedstawiające kontrolowany odcinek w uproszczeniu i bardziej zwartym układzie (w przybliżeniu krótszym i węższym o połowę), umożliwiającym umieszczenie na jednym obrazie większej liczby posterunków. Założenia budowy i działania obrazów poglądowych w SCS-1 są następujące:

• obraz poglądowy umożliwia nadzorowanie ruchu pociągów i wydawanie poleceń dla sygnalizatorów/przebiegów i wybranych odcinków torowych,
• obraz poglądowy złożony jest z obiektów odcinków oraz sygnalizatorów, a w miarę potrzeb także obiektów graficznych (np. nazwy stacji, nastawnie, kozły oporowe),
• w bieżącej wersji nie jest przewidziane wyświetlanie na obrazie poglądowym stanu blokad liniowych (strzałek) oraz przejazdów kolejowo-drogowych,
• obiekty na obrazie poglądowym powtarzają stany obiektów z obrazu szczegółowego i nie są wykorzystywane w funkcjach logiki geograficznej (pulpit nie może funkcjonować bez obrazu szczegółowego; rozmieszczenie obiektów obrazu poglądowego nie ma wpływu na działanie pulpitu),
• na obrazie poglądowym przedstawione są semafory i punkty końcowe przebiegów pociągowych; tarcze manewrowe i punkty końcowe tylko dla przebiegów manewrowych mogą zostać pominięte; nie ma potrzezby zobrazowania tarcz ostrzegawczych i sygnalizatorów powtarzających,
• na obrazie poglądowym przedstawiane są odcinki i drogi zwrotnicowe biorące udział w przebiegach pociągowych, inne odcinki (tory boczne) mogą zostać pominięte,
• zwrotnice zobrazowane są w sposób uproszczony przy pomocy obiektów odcinków, z wyświetleniem kierunku utwierdzenia przebiegu, jednak bez zaznaczenia położeń i szczegółowych stanów poszczególnych zwrotnic,
• dopuszczalne jest umieszczanie symboli sygnalizatorów i odcinków sąsiednich torów w odstępie 1 jednostki siatki (bez oddzielenia pustym rzędem) - oznaczenia sygnalizatorów i odcinków obrazu poglądowego wyświetlane są w zmieniony sposób.

Dla obiektów sygnalizatorów umieszczanych na obrazie poglądowym należy wprowadzić nazwę identyczną z nazwą na obrazie szczegółowym oraz zaznaczyć właściwości symb. powt. oraz obr. pogląd. Pozostałe właściwości należy pozostawić odznaczone/z wartościami domyślnymi - nie będą one wykorzystywane, a kształt symbolu ustalony zostanie według kształtu powtarzanego sygnalizatora z obrazu szczegółowego.

Przy wyjazdach w kierunku szlaków z sbl należy zastosować skonfigurowane tak samo obiekty sygnalizatorów o nazwie pierwszego semafora sbl na szlaku, które nie będą powtarzać jego stanu, ale będą służyć jako punkty końcowe dla przebiegów pociągowych w kierunku szlaku. W odróżnieniu od obrazu szczegółowego z sbl jednokierunkową mogą one być umieszczone w linii toru.

Dla obiektów odcinków umieszczanych na obrazie poglądowym, powtarzających stany odcinków obrazu szczegółowego, należy:

• wybrać typ kontrolowany i wprowadzić nazwę odcinka izolowanego identyczną ze stosowaną na obrazie szczegółowym,
• opcjonalnie wprowadzić nazwę toru identyczną ze stosowaną na obrazie szczegółowym - jeżeli ma być wyświetlana jego nazwa z możliwością wydawania poleceń dla toru (nazwę należy zawsze wyświetlać torów stacyjnych, dla innych w miarę potrzeb),
• opcjonalnie włączyć wyświetlanie numerów pociągów (dla torów stacyjnych i szlakowych, dla innych w miarę potrzeb),
• zaznaczyć właściwość obraz poglądowy oraz zasadniczo pozostawić wartość id równą 0 (inne wartości stosowane są przy zobrazowaniu zwrotnic - opis poniżej).

Długość odcinków na obrazie poglądowym z nadaną nazwą toru lub wyświetlających numery pociągów musi wynosić nie mniej niż 3 jednostki siatki. Dla odcinków torów stacyjnych zaleca się stosować długość przynajmniej 4 jednostek siatki. Dla pozostałych odcinków, np. odcinków przedzwrotnicowych czy wewnątrz głowicy stosować można długość 1 jednostki siatki. Odcinki odstępów sbl należy umieszczać bezpośrednio przy sobie, bez stosowania obiektów sygnalizatorów sbl - po uruchomieniu pulpitu poszczególne odstępy zostaną automatycznie rozdzielone przerwami.

Symbole zwrotnic na obrazach poglądowych należy utworzyć poprzez złożenie krótkich, skonfigurowanych podobnie jak podano wyżej obiektów odcinków, zbiegających się w jednym punkcie, reprezentujących odnogi zwrotnicy. Jeżeli założono brak zobrazowania torów bocznych na obrazie poglądowym, należy zobrazować jedynie krótkie odnogi zwrotnic prowadzące w ich kierunku. Aby odcinki zwrotnic powtarzały stan określonych części symbolu z obrazu szczegółowego, tym samym pokazując kierunek utwierdzenia przebiegu przez zwrotnicę, należy zastosować identyczną wartość właściwości id dla odcinka na obrazie szczegółowym i reprezentującego go odcinka na obrazie poglądowym - przykładowo "0" dla części wspólnej, "1" dla części stanowiących odnogi w kierunku "+", "2" - w kierunku "-"; dla odcinków wspólnych dla różnych zwrotnic stosowane będzie więcej różnych wartości.

Może zdarzyć się sytuacja, gdy na obrazie szczegółowym brak jest odcinka toru, powtarzającego stan odcinka zwrotnicowego, za zwrotnicą w kierunku "+" lub "-", np. istnieje tylko odcinek przed zwrotnicą i odcinek za zwrotnicą w kierunku "-" - w takim przypadku można zmodyfikować obraz szczegółowy lub dopuścić niedokładność zobrazowania przebiegów po danej zwrotnicy na obrazie poglądowym, np. odnogą kierunku "+" powtarzając stan odcinka przed zwrotnicą - wówczas przebiegi w kierunku "+" zobrazowane będą prawidłowo, a przy przebiegach w kierunku "-" podświetlane będą obie odnogi zwrotnicy (dla pojedynczych zwrotnic nie pogarsza to w istotny sposób czytelności obrazu poglądowego).

4. Wytyczne projektowania pulpitu

Uwaga: w opisie jako stacja należy rozumieć stację lub inny posterunek ruchu, np. posterunek odgałęźny.

4.1. Nazwy obiektów

Dla ujednolicenia przyjęto następujące zasady nazewnictwa obiektów:

• semafory, Tm, To, Sp - zgodnie z wytycznymi Ie-4 PKP PLK SA, np. "A", "Tm1", "ToA", "ISpA", bez indeksów ani znaku "m" dla semaforów z sygnalizacją manewrów,
• punkty końcowe przebiegów - zgodnie z wytycznymi Ie-4 PKP PLK SA, tzn.:
  • "<nazwasem>k" dla przebiegów wyjazdowych w kierunku semafora wjazdowego, np. "Ak",
  • "<numertm>k" dla przebiegów w kierunku tarczy manewrowej z przeciwnego kierunku, np. "1k",
  dla punktów końcowych przebiegów na tory bez sygnalizatora zaleca się przyjąć nazwy "Tor<numertoru>k", np. "Tor4k",
• zwrotnice - zgodnie z wytycznymi Ie-4 PKP PLK SA, np. "1", "2ab",
• odcinki izolowane - zgodnie z wytycznymi Ie-4 PKP PLK SA, np. stacyjne "ItA", "Iz1", "It2", "It4a" (duża litera "I", mała litera "z"/"t"), szlakowe obejmujący cały tor szlakowy "it110", szlakowe obejmujące odcinek zbliżania "it1D" (mała litera "i" i "t"); dla odcinków izolowanych wspólnych dla dwóch rozjazdów zaleca się przyjąć nazwy "Iz<nazwazwr1>_<nazwazwr2>", np. "Iz2_3",
• nazwy torów - zgodnie z wytycznymi Ie-4 PKP PLK SA, np. stacyjne "1", "2a", "2b", szlakowe "1D" (odcinek przed semaforem wjazdowym, z kierunku D), dla odcinków zwrotnicowych i innych krótkich odcinków w głowicach (z wyjątkiem torów między Tm) nie należy stosować nazw (pole nazwy puste, używana jedynie nazwa odcinka izolowanego).

Jeżeli pulpit obejmuje jedną stację, należy stosować nazwy zgodnie z powyższymi zasadami. Jeżeli pulpit obejmuje więcej niż jedną stację, należy dodatkowo stosować dla wszystkich stacji prefiksy umożliwiające rozróżnienie nieunikalnych nazw obiektów na poszczególnych stacjach:

• obiekty w obrębie stacji oraz tarcze ostrzegawcze semaforów wjazdowych - "<pref>_<nazwa>", gdzie <pref> - skrót nazwy stacji, np. "Db_A", "Db_It1",
• obiekty na szlakach (odcinki torowe szlakowe) - "<pref1>_<pref2>_<nr>_<nazwa>", gdzie <pref1, 2> - skróty nazw stacji w kolejności zgodnej z przyjętym kierunkiem wzrostu kilometrażu, nr - numer toru szlakowego, np. "Db_Cs_1_it110"; dla nazw torów można pominąć nr, np. "Db_Cs_1".

Dla strzałek blokad należy stosować nazwy w formacie "<pref>_<tor><kierunek>", gdzie <pref> - skrót nazwy stacji przy końcu szlaku, przy którym umieszczona jest strzałka, <tor><kierunek> - oznaczenie szlaku złożone z numeru toru i litery kierunku; np. "Db_1C".

Dla przejazdów zaleca się stosować nazwy unikalne w formacie "km<km>", gdzie <km> - kilometr zapisany bez kropki, z trzema miejscami dziesiętnymi, np. "km1234" - przejazd w kilometrze 1.234.

Nie zaleca się stosowania polskich znaków diakrytycznych w nazwach sterowanych/kontrolowanych obiektów.

4.2. Projektowanie pulpitu

Ogólne zasady tworzenia obrazów pulpitu komputerowego zawierają wytyczne Ie-104 PKP PLK SA. Dodatkowo należy przestrzegać następujących reguł (odstępstwa są dopuszczalne w uzasadnionych przypadkach):

1. Domyślnie rozmiar pulpitu w edytorze ustawiony jest dla rozdzielczości 1024x768 - 64x37 jednostek (wysokość zmniejszona o ok. 176 px z uwagi na górne i dolne elementy okna). Zaleca się tworzenie pulpitów dla rozdzielczości 1280x1024 - 80x53 jednostek. Dla większych układów torowych należy zastosować podział na więcej obrazów. Rozdzielczość wyższą niż 1280x1024, np. 1920x1080 można zastosować jako opcję, tzn. oprócz wyższej rozdzielczości należy zapewnić wersję pulpitu mieszczącą się przy rozdzielczości max 1280x1024, np. poprzez podział pulpitu na dwa obrazy o rozdzielczości poziomej 1920/2=960 px.
2. W przypadku konieczności podziału układu torowego na dwa lub więcej obrazów lub umieszczenia układu na dwóch poziomach na jednym obrazie (np. dwie sąsiednie stacje, które nie mieszczą się obok siebie, a ich bezpośrednie połączenie jest utrudnione lub nieczytelne) należy układ podzielić w miejscu toru (zaleca się w miejscu toru szlakowego; podział nie powinien przebiegać przez drogę zwrotnicową; podział nie może przebiegać przez opis tekstowy), zaznaczając odpowiednio obiekty sąsiednie dla tego toru (oznaczane przy zaznaczeniu w edytorze kwadratem z linią przerywaną).
3. Przy podziale i przeniesieniu układu torowego należy wyraźnie opisać kierunek toru (nazwa sąsiedniego posterunku) oraz zastosować symbol powtarzający najbliższego semafora (który pełni funkcję informacyjną, a także może być zaznaczony jako koniec przebiegu zamiast właściwego symbolu semafora, bez konieczności zmiany obrazu). Przy przeniesieniu układu torów między różnymi poziomami na jednym obrazie zaleca się stosować linie torów załamane na końcach (rozmiar załamanego fragmentu 1x1 jednostek, lub 1x2 jednostki, 2 w pionie; przykład na rys. 6.; uwaga: kolejność punktów może mieć wpływ na wygląd odcinka) zamiast prostych końcówek (np. załamanie przerwanego toru górnej części w dół, załamanie przerwanego toru dolnej części w górę). Dodatkowo zaleca się opisywać przeniesienia numerami w nawiasach (oddzielny numer dla każdego toru), przez co jednoznacznie identyfikowany jest dalszy ciąg układu torowego.
   
   
   Rys. 6. Przykład przeniesienia układu torów między dwoma poziomami
4. Pulpit powinien przedstawiać stację w taki sposób, w jaki widzi ją dyżurny ruchu z nastawni - symbol nastawni powinien znajdować się poniżej układu torowego, zwrócony w kierunku stacji. Zasada ta nie obowiązuje przy zdalnym sterowaniu posterunkami, które wówczas należy w miarę możliwości przedstawić w takim samym układzie.
5. Pulpit należy zaprojektować tak, aby był czytelny i estetyczny, bez zbędnych załamań linii torów (kształt układu torowego może być uproszczony, bez odzwierciedlenia każdego łuku i dokładnego kształtu dróg zwrotnicowych, a także odległości między obiektami - zachowana musi być jedynie topologia obiektów; przykład na rys. 7.). Pulpit nie może zawierać zbyt dużej ilości dodatkowych opisów i symboli infrastruktury nie związanej bezpośrednio z prowadzeniem ruchu. Symbole na pulpicie ani opisy obiektów nie mogą nachodzić na siebie ani na inne elementy pulpitu. Położenie nazw zwrotnic i innych obiektów musi je opisywać w sposób jednoznaczny.
6. Odległość pomiędzy osiami torów poziomych/pionowych nie powinna być mniejsza niż 2 jednostki siatki (jeden rząd pusty pomiędzy rzędami zawierającymi tor); odległość pomiędzy odcinkami ukośnymi nie powinna być mniejsza niż przekątna jednego kwadratu siatki. Mniejsze odległości dopuszczalne są dla torów bez kontroli niezajętości, w grupach torów bocznych, w których nie ma sygnalizatorów zobrazowanych na pulpicie, a także na obrazach poglądowych.
7. Zasadniczo pulpit projektowany powinien być ze skosem dróg zwrotnicowych 1:1 (kąt 45 stopni). Przy braku miejsca wyjątkowo można zastosować przejścia zwrotnicowe z odcinkami pionowymi. Ukośne odcinki szlakowe (np. łącznice, odcinki zagięte o 180 stopni) mogą mieć inny kąt, np. skos 1:2 lub 1:3.
8. Należy unikać tworzenia sygnalizatorów i torów stacyjnych w układzie innym niż poziomy. Sygnalizatory w układzie poziomym nie powinny sąsiadować z odcinkami ukośnymi - powinny sąsiadować przynajmniej z krótkim odcinkiem poziomym (1 jednostka). Odcinki ukośne prostopadłe do siebie nie powinny bezpośrednio ze sobą sąsiadować - należy je rozdzielić odcinkiem poziomym/pionowym (dotyczy to także odnóg zwrotnic).
9. Obiekty zwrotnic i wykolejnic nie powinny sąsiadować bezpośrednio z innymi obiektami zwrotnic lub obiektami sygnalizatorów (z wyjątkiem dwóch obiektów zwrotnic tworzących rozjazd krzyżowy). Przy obiekcie zwrotnicy należy umieścić krótkie fragmenty toru z nazwą odcinka izolowanego identyczną jak zwrotnicy (przynajmniej od strony iglic albo z obu stron odgałęzienia) - w przeciwnym razie nieprawidłowo działać będzie zamknięcie ruchowe zwrotnicy.
   
   
   Rys. 7. Przykład pulpitu: a) zawierającego błędy opisane w pkt. 5.-9., b) poprawionego
10. Zalecana długość torów stacyjnych wynosi przynajmniej 6 jednostek (dla obrazu poglądowego - przynajmniej 4 jednostki). Odcinki, na których wyświetlane mają być numery pociągów, nie mogą mieć mniej niż 3 jednostki długości, aby numer nie zasłaniał całej linii toru. Nazwy torów nie mogą być używane do wyświetlania dodatkowych informacji o torze - użycie znaków spacji w nazwach spowoduje błąd.
11. Punkty końcowe przebiegów należy umieszczać według następujących zasad (przykład na rys. 8.):
    • przebiegi w kierunku toru szlakowego bez odcinka izolowanego (w kierunku stacji stycznej) - punkt końcowy dla przebiegów pociągowych i manewrowych (jeżeli są przewidziane) przed semaforem wjazdowym (od strony stacji),
    • przebiegi w kierunku toru szlakowego z odcinkiem zbliżania (w kierunku stacji stycznej) - punkt końcowy dla przebiegów manewrowych przed semaforem wjazdowym (jeżeli są przewidziane; od strony stacji), punkt końcowy dla przebiegów pociągowych za odcinkiem zbliżania (dla uzależnienia od niezajętości),
    • przebiegi w kierunku toru szlakowego wewnętrznego (między stacjami sterowanymi z jednego pulpitu), bez sbl - tylko punkt końcowy dla przebiegów manewrowych przed semaforem wjazdowym (jeżeli są przewidziane; od strony danej stacji), a dla przebiegów pociągowych funkcję końca przebiegu spełniać musi semafor wjazdowy następnej stacji (dla wykluczenia przebiegów z przeciwnych kierunków; w programie szlaki wewnętrzne jednoodstępowe działają na zasadzie utwierdzenia przebiegów na tor szlakowy, który musi być wyposażony w odcinek izolowany),
    • przebiegi w kierunku toru szlakowego wewnętrznego (między stacjami sterowanymi z jednego pulpitu), z sbl - tylko punkt końcowy dla przebiegów manewrowych przed semaforem wjazdowym (jeżeli są przewidziane; od strony danej stacji), a dla przebiegów pociągowych funkcję końca przebiegu spełnia strzałka sbl, lub - gdy przewidziana jest tylko jednokierunkowa praca blokady - symbol powtarzający pierwszego semafora sbl,
    • przebiegi na tory żeberkowe lub inne, które nie są zakończone sygnalizatorami - punkt końcowy dla przebiegów pociągowych/manewrowych za ostatnim odcinkiem izolowanym - jeżeli tor nie ma kontroli niezajętości: przed sygnalizatorem wyjazdowym (semaforem/Tm) z danego toru lub za ostatnim odcinkiem izolowanym, jeżeli brak sygnalizatora przy tym torze; jeżeli tor ma kontrolę niezajętości: na końcu toru, przed symbolem kozła oporowego.
    
    
    Rys. 8. Przykład umieszczenia punktów końcowych przebiegów: a) na szlak bez odcinka izolowanego, b) na szlak z odcinkiem zbliżania, c) na szlak wewnętrzny, bez sbl, d) na szlak wewnętrzny, z sbl, e) na tor żeberkowy boczny, bez odcinka izolowanego, f) na tor żeberkowy główny, z odcinkiem izolowanym
12. Dla każdej stacji sterowanej należy umieścić opis w formacie "statuspost_<nazwa>_(<skrót>)", gdzie <nazwa> - nazwa stacji zapisana dużymi literami, <skrót> - skrót nazwy (zgodny ze skrótem używanym jako prefiks w nazwach; jeżeli pulpit obejmuje tylko jedną stację, a nazwy nie mają prefiksów, skrót należy pominąć) np. "statuspost_LIMBA", "statuspost_LIMBA_(Lb)" (opis taki zostanie wyświetlony w kolorze żółtym, przy czym fragment "statuspost_" nie będzie widoczny na pulpicie). Nie należy stosować opisów "statuspost_" do celów innych niż oznaczenie nazwy stacji - w przyszłości przewiduje się ich wykorzystanie do wydawania poleceń ogólnych dla stacji, wówczas opisy inne niż nazwa stacji powodować będą błędy. Pod opisem z nazwą stacji zaleca się pozostawić min. 2 wolne rzędy pól na ewentualność wyświetlania w przyszłości w tym miejscu dodatkowych opisów statusu stacji.
13. Na pulpicie należy zaznaczyć ponadto symbol nastawni oraz nazwy szlaków (nazwa sąsiedniej stacji lub inne oznaczenie używane w symulacji), a w miarę potrzeb inne obiekty, np. perony, dworzec. Możliwe jest wykorzystanie obiektów odcinków bez kontroli niezajętości jako linii. Nie należy umieszczać na pulpicie długich opisów tekstowych, zawierających np. szczegółowe informacje o przeznaczeniu torów, prędkościach szlakowych, ograniczeniach eksploatacyjnych itp. - informacje takie, jeżeli są potrzebne, powinny zostać dołączone w dodatkowym pliku tekstowym z opisem stacji.
14. Wyświetlanie numerów pociągów zaleca się stosować w przypadku sterowania więcej niż jednego posterunku ruchu. Numery pociągów powinny być wyświetlane na torach stacyjnych i szlakowych, w tym na odcinkach zbliżania torów szlakowych prowadzących do posterunków stycznych (nie objętych sterowaniem z danego pulpitu). Tory, które mają wyświetlać numery pociągów, muszą posiadać nazwy (przynajmniej jeden z grupy odcinków torów o wspólnej nazwie odcinka izolowanego). Numerów pociągów nie należy wyświetlać na odcinkach izolowanych zwrotnic/wykolejnic.
15. Nie należy konfigurować obiektów w sposób prowadzący do wyświetlania sygnałów zezwalających na jazdę pociągową niezgodnie ze stanem drogi przebiegu lub bez uzależnienia od stanu (np. wyświetlanie sygnału zezwalającego informującego o sygnale zezwalającym na następnym semaforze, który umieszczony jest w innym okręgu sterowania, mimo braku ich faktycznego powiązania, zmiana kierunku sbl na połówce szlaku stycznego mimo braku powiązania z urządzeniami blokady na drugiej połówce szlaku itp.).

Zaleca się dodatkowe uwagi i informacje istotne przy prowadzeniu ruchu na danym posterunku/odcinku (np. długości i przeznaczenie torów, ograniczenia przy przyjmowaniu i przepuszczaniu pociągów, informacje o szlakach i sposobie prowadzenia ruchu na nich, sposób obsługi bocznic, dodatkowe czynności dla zabezpieczenia jazd) umieścić w oddzielnym dokumencie tekstowym załączonym do pliku pulpitu (spełniającym rolę podobną do regulaminu technicznego posterunku).